Pihnô Vaili Thâtih Tlâhpipa

Pihnô Vaili eimâ chhaih haw!!

Pihnô Vaili (Freddie Nô) cha kô 85 tlai Marasawy maniah a ypâ tawhta târi 13.11.2023 My Daw 8:10Am ta lôh pasa ngaita ta eimâ chhaih haw!!

Pihnô Vaili he a moh cha Violet Louise Anne Lorrain Foxall châ ta, Lakher Pioneer Missionary hmiatua chaipa Reginald Arthur Lorrain nata Maud Louise Lorrain samohpa Pihnô Tlôsai nata AB. Lorrain Foxall zy sawchanô hnei chhôhpa a châ.

Kô 1934 liata Anô Tlôsai (Louise Marguerite Tlôsai Lorrain nata ApawAlbert Bruce Foxall ama hnei tawhta kô 1938 Apri, 16 ta Lorrainville (Saikao) liata vaw pih ta, Hawti khohchhih ngaitapa châ ta, amanôh-mahpaw nata anô nata paw apalysa ngaitapa a châ. Pihnô Vaili cha a hawtita tawhta Marapa hawtizy chhao ta nohchareih apakyh tyhpa achâpa vata Mara reih nata Marapazy khihsa zie pahno kawpa châ ta, marapazy pati nie tyhpa chhao atlaichhai kawpa a châ.

Dyh avaw châ tawhta ama nie tyhpa (English diet) chhao siesaipa ta marapa zyta ama nie tyhpa pati he apahâ kawpa ta a niethei tyh. Mara reih chhao he ano reih hawh tlaita acheih theipa a châ. A hawti nota kô 1944 liata a mapaw, RA. Lorrain ta thisai ha ta, a manôh chhao kô 1960 liata vaw thi heih ta, pihnô Vaili chata tao ngaita ta, a palôh chhao â lie ngaita tyh. Kô 1966 liata Mawra buana vata hro riethei kawpa ta y ei ta, he nota apuhpa Peter Richard cha kô 1967 liata vaw thi ta, a nô Tlôsai chhao cha pasana khiakhi kawpa oh pa ta kô 1968 liata avaw pahâ heih ta, Pihnô Vaili cha ta hâra kawpa nata palôhlie kawpa ta apaw Rev. AB. Lorrain Foxall nahta Mara râh he ama vaw hâpa a châ.

Pihnô Vaili nata apaw cha Mara râh liata yru ngaitapa ta ama y nona chata apaw chhôhkha nahta England lâ azu bâ awpa ta vaw chho ei ta, châhrasala Pihnô Vaili nata apaw heta amanôh nata anô ta, Abeipa ama chakaona vâta riethei ama taona Mara râh puasai awpa cha khoh leipa ei ta England liata ama chhôhkhazy chhao ta tahrarua ngâh khao leipa ei ta. He hawhta Pihnô Vaili nata apaw cha yru ngaitapa ta Mara râh tlâh liata ama yno heta ama yruna nata Thlahzohna liata amo thlahpalôh awpa ta Mara satlia L. Mark cha Khazohpa ta pie ei ta, Puhpa L. Mark nata Pihnô Vaili cha kô 1969 liata avaw hnei ha ei ta, Puhpa L. Mark (Revd) heta ama hrochhôh zydua ta âmo kyhpachâpa ta kao nano nanopa liata deichhy ta amohôh ei.

Awnanopa liata chakaona Pihnô Vaili he anôpaw ta su hrolâ châ pachusa hlei leipa ei ta, ama ochhôh liata achuna deileipa cha achuna sâh viapa hnei vei. Kô 16 avaw tloh nahta Mission Siku liata hawtizy pachu tyh ta, châ ropa nata reih a theileipazy cha A, AW, B tawhta pathaopa ta Sunday Siku liachhao ta a pachu tyh. Chakaona nano nanopa liata atheina hawhta a nô nata paw chakaona cha abao tyh ei. Kô 1959 liana khata Pihnô Vaili cha kô 21vaw tloh ha ta, London liata Lakher Pioneer Mission Home Office Committee chata ‘A tahma cha Vaili (Violet) chhao pitlohpa kô 21 vaw tloh ha ta, atahmâ tawhta cha Lakher Pioneer Missionary hry liata pahlaopa a châ haw’ tahpa ta bie ama pathlu.

Kô 1970 – 71 liata Mara Awnanopazy nataLPM Missionary lika liata apahno thai leina avaw y nona khata Pihnô Vaili nata a paw cha ama palôh pasa ngaita ta, châhrasala Awnanopazy nahta aryhna (Agreement) sia kawpa taopa avaw châ nahta deikua alypa nata thlalôh kawpa ta Mara râh liata ama vaw y heih theipa a châ. Anodeikua Pihnô Vaili cha a paw, Rev. Albert Bruce Lorrain Foxall ta kô 1977 liata avaw pahâsai heih ta, apaw thina vâta palôh rietheipanata yrupa ta vaw yheih ta, châhrasala âvahpa Rev. L. Mark ta a thlah palôh tyh ta, kyh to liata a deichhy thai kawpa vâta nohkhih avaw rei nahta cha aly kawpa ta a vaw y heih theipa a châ. A vahpa dei châ leipa ta a sawchapaw 3 nata, sawchanô 1 ta Pihnô Vaili cha palysa ei ta, athlah chhao ama palôh ngaita tyh.

Mara Awnanopa liata â phana rakha ta chakaona ahriapazy:-

1) Kô 1987 – 1988 liata ICM KNP Headquarters President a châ.

2) Kô 2006 – 2009 chhôh ta CCI (M)Assembly Treasurer.

3) CCI (M) KNP Headquarters President Term 2 (1989 – 1990; 1992-1993 a châ.

4) Kô 1994 February 28 ta Rev. Dr. F. Lambert Carter, Moderator Congregational

Federation of New South Wales ta Reverend châ awpa ta Saikao Achhyna o liata a chahnao (Ordained). Marapazy nata Awnanopazy ta ama missionary hnôh chaipa nata amo ahrolâhpa Pihnô Vaili cha pasô ngaita ei ta, ama theina hawhta ama dao ngaita. He hawhta a achâ no heta kô 2018 ta Pihnô Vaili cha pasana khiakhi kawpa, Stroke ta vaw tlô thlu ha ta, Siaha Nursery Home lâ thlai rakheipa châ ta, he tawhta Aizawl liata vâro amohôh tawhta chhao ta pha via thei leipa ta Mara râh lâ kaw ngaikheipa a châ. Chatanachata ama o Lorrainville liata mohôh pazipa a châ tawhta heta amanôh – mahpaw, anô nata paw apahlyhpa ta achakao tyhpa Abeipa hnohta thlalôh ngaitapa ta apahâ haw. Achakao tyhpa Abeipa Zisu ta ‘Sei phapa nata ngâhchhihpa na tao phana na zibeipa alyna liata angia teh’ tahpa ta avaw ly thlyu aw.

Pahno thaileina vâta Mara Awnanopa miano ta â vawpachhai nona khata apalôrupa riethei kaw ta, Awnanopa mianozy apôkha heih awpa he a khochaipa châ ta, ama Assembly Ryureina lia tlai chhao ahawna atao tyh.Châhrasala Awnanopa zyta akhopasana he hlao patlohsa thei leipa ei ta, atanoh âvawpahâ nona heta palôru riethei kawpa ta maniah akhôsai ha tah theipa a châ.

Bietlâh pakyuna: Marapazy kyh maniah pachâ ta, ama hro zydua tlokhu ahlâ tahpa Lakher Pioneer Missionary zy cha chhazaw chata lytlâh ama khô khai haw. He tlupo ta mohropazy chata amâpie khaipa he chyhsapazy thâtih (Human History) lia heta ama vaw ypa chhao ta hluh thlyu veih. Cha hawpa thâtihzy cha ama reipa maih ta Lakher Pioneer Missionary zyta Marapazy châta amâ piena he rei pahlao tyhpa a châ nahtapangiasa a chhih.

Marapazy nohrâpa pihno Vaili atahmâ cha lytlâh maniah akhôsai haw’ atahmâ cha notlah beileina khihpi, achhaih khaoleina râh lôhkhyzy akina su, mopathaihpa chareina khihpi anô nata apaw, amanô nata mapaw ta ama vaw hâ na su liata marapazy maniah vaw mokhâ awpa ta a siesai ha ei. Marapazy heta cha su ama tlô tita idâh Saikao lia yhla ngia ngaita sapa ta vaw dy hra ei sala, amo kyh maniah pachâ tuhpa ama Missionary hnôh chaipa Pihnô Vaili hmia hmôtua awpa he ama khohchai thlyu aw.

Published by The Assembly of Joint ECM, CCI (M) & MEC